Twee werelden in Huissen bij aardbeienkweker Jan van Genderen van Royal Berry. Aan de ene kant de Nederlanders en aan de andere de Poolse arbeiders die nadrukkelijk afstand houden. Voor Van Genderen en zijn collega's slechts één van de onzekere factoren in deze corona-crisis.
Bij Royal Berry, een van de grootste aardbeienproducenten van het land, komt de oogst net op gang. De piek staat voor halverwege komende maand op de agenda en dan heeft eigenaar Jan van Genderen in de regel ruim 200 Poolse plukkers in het kassencomplex op NEXTgarden.
,,Maar het nog zeer de vraag of die er dan ook zijn. Het is één van de vele onzekerheden waar we nu tegen aan lopen. Dit hebben we nog nooit eerder meegemaakt, dus we weten gewoon niet wat we kunnen verwachten", zegt Van Genderen.
Veel werk
Momenteel lopen er zeventig Poolse arbeidskrachten op het complex. Voor de eerste oogst, maar ook omdat er in de kassen veel voorbereidingen moeten worden getroffen voor de oogstpiek. ,,Zo moeten we alle bloemen die uit de planten groeien naar voren zetten, zodat de aardbeien zelf goed hangen en niet op de grond terecht komen. Belangrijk voor de kwaliteit", weet Van Genderen.
,,Maar we hebben in de sector echt zorgen over de Poolse arbeiders. Veel zitten er nu nog in Polen en er komen al afzeggingen binnen. Omdat ze bang zijn om naar Nederland te komen, maar ook omdat de mensen die hen hier na toe rijden ook afzeggen. Die zijn bang dat ze niet meer huis mogen als ze eenmaal hier zijn geweest. In Polen zijn de maatregelen nog strenger dan hier.”
Angst voor besmetting
Dat laatste speelt mogelijk ook een rol in het gedrag van de Poolse arbeiders die hier al zijn. ,,Ook daar zien we afmeldingen omdat ze het eng vinden om naar het werk te komen. En ze zijn bijna allemaal bang voor Nederlanders vanwege besmettingsgevaar. Ze proberen contact echt te vermijden", zegt Van Genderen.
Dat hij dat laatste niet heeft overdreven blijkt in de lunchpauze. Wij spreken Van Genderen, samen met Sandra de Beijer, communicatieadviseur van Greenport Arnhem/Nijmegen in de kantine van Royal Berry en daar blijft een aantal Poolse arbeiders buiten staan als ze de drie Nederlanders aan een tafel zien zitten.
Voor Van Genderen reden het gesprek naar elders te verplaatsen. Bij het verlaten van de kantine deinst een Poolse plukster, met haar handen voor haar gezicht, achteruit om de meters afstand tussen haar en de verslaggever nog verder te vergroten.
Praktijk waar me mee om moeten gaan
Van Genderen. ,,Ja je kunt de vraag stellen of die angst nu rationeel overdreven is of emotioneel. Maar voor ons is het gewoon de praktijk waarmee we om moeten gaan. Net als met de vraag of we straks onze producten wel kwijt raken. Wij exporteren veel naar Duitsland en Engeland, maar nu dus in omstandigheden die wij en ook de mensen in die landen nog nooit hebben meegemaakt. We weten niet hoe ze reageren.
Ook als het om ons product gaat. Er is een stormloop op houdbaar voedsel, maar hoe gaan mensen nu naar aardbeien kijken. Als gezond voedsel dat de weerstand verhoogd of als luxeproduct om nu even over te slaan. We weten het gewoon niet.”
Sandra de Beijer ziet op NEXTgarden ook andere kwekers worstelen. ,,Neem de bloemenkwekers, daar is de vraag naar diverse producten ingezakt. De export zit op slot en er gaat veel in de doordraai verloren.” Volgens De Beijer staat heeft Green Port Arnhem/Nijmegen intensieve contacten met haar tuinders en worden er naar de juiste maatregelen gezocht om de ondernemers te kunnen helpen.
,,En als de consument de groen- en sierteelt een hart onder de riem wil steken, graag! Neem naast de boodschappen dan vooral een plantje of bloemen mee en draag op die manier een steentje bij.”
